Tại huyện Nho Quan người dân vừa phát hiện một
hang động thuộc loại đẹp nhất miền Bắc, có thể được ví với Phong Nha – Kẻ Bàng
Theo lời kể của người dân xã Lạc Vân (huyện Nho Quan - Ninh Bình), động Nham Hao mới được phát hiện có chiều dài khoảng 3 km nằm dưới lòng núi. Bên trong có một ngôi
chùa cổ và 5 tấm bia được khắc trên vách đá bằng loại hán tự chưa rõ niên đại.
Truyền thuyết ngôi đền cổ
Khi có thông tin tại huyện Nho Quan người dân vừa phát
hiện được một hang động thuộc loại đẹp nhất miền Bắc, có thể được ví với Phong
Nha – Kẻ Bàng, chúng tôi đã quyết định về đây để xem thực hư thế nào.
Lạ nước, lạ cái chúng tôi đành ghé qua UBND xã để
nhờ người dẫn đường.
Thật trùng hợp khi đề cập chuyện muốn tìm hiểu về vấn đề trên, anh Quách Văn
Thái công an viên xã Lạc Vân đã đồng ý dẫn đường cho chúng tôi.
Theo anh Thái, hang động mà chúng tôi muốn tìm hiểu có
tên là động Nham Hao. Đường vào thạch động quanh co phức tạp theo những dải núi
đá vôi cheo leo và vách núi dựng đứng. Nếu không phải người địa phương chắc
chắn không thể vào động được.
Anh
Thái còn cho biết muốn vào được bên trong cần phải qua cửa hang chính bằng
thuyền bơi trên hồ rộng khoảng 1 sào rồi cứ theo hướng nước bơi thuyền vào
động. Vì là người thông thạo địa hình nên chẳng mấy chốc anh Thái đã đưa chúng
tôi vào bên trong hang động.
Những người đi trong đoàn không khỏi trầm trồ bởi vẻ đẹp thiên nhiên vô
cùng tráng lệ nơi đây. Phía trong động là những nhũ đá có hình thù kỳ dị, voi
chầu, hổ phục, ao cá đồng lúa, nương dâu, rồng cuộn nước, rồng vàng ấp tổ trong
hang, tượng Phật Tổ Như Lai, có chỗ lô nhô như ngàn lớp sóng, vân nhũ đá như
những đám mây ngũ sắc….
Ở phía dưới còn có một vị trí nước sâu và trong vắt
người ta gọi là ao cá không đáy tạo nên một bức tranh thủy mặc vô
cùng hùng vĩ.
Theo sách “Đại Nam nhất thống chí” (trang 242) có ghi về
động Nham Hao như sau: “Núi Tam Động ở cách huyện Yên Hóa 8 dặm về phía Nam gần
sát bờ sông, có ba động đá: Một là động Nham Hao (nay gọi là động Ngọc Cao) ở
địa phận xã Phục Cổ (nay là xã Lạc Vân) rộng chừng 9 trượng. Dưới động có nước
khe chảy thông đến ao cá ở đằng sau động, ao rộng một sào, có nước trong, bên
cạnh có đền thờ Tam Phủ, trên đỉnh có một pho tượng đá, người địa phương gọi là
Phật Cao Sơn.
Hai là động Phục Cổ và Hiền Quan, chỗ đi vào mở thành
hai cửa, giữa rộng 8 trượng, có đá sỏi tròn trĩnh nhỏ bé như hình viên thuốc,
người địa phương dùng để chữa bệnh, cũng có công hiệu; lại có một đường nước
khe, chảy quanh co từ động Nham Hao suốt đến động Bạch.
Ba là động Bạch ở địa phận xã Hiền Quan. Động rộng hơn
10 trượng, đường đi từ động Quang vào, hai bên chập chồng lớp đá, phân nhiều
thành hình muông thú, đằng sau có thạch nhủ rũ xuống sâm si; một dải nước khe
quanh co từ động Nham Hao chẩy đến sắc nước trong suốt”.
Tương truyền năm Tự Đức thứ 2 (1849) có viên quan tri
huyện Yên Hóa tên là Phạm Văn Thể đã đến đây du sơn ngoạn thủy. Trong lúc tuần
du ông nhìn thấy có một dáng Tiên cùng với đám mây ngũ sắc thoát ra từ cửa động
Nham Hao (tức động Ngọc Cao).
Biết nơi đây có thần linh chế ngự, khi lại gần cửa động
ông thấy trên các nhũ đá có nhiều hình hài giống như hình gót chân tiên, đoán
đây là một vùng đất linh thiêng nên
viên tri huyện đã tự cắt bớt bổng lộc của mình giao cho sở thuộc, khởi công sửa
chữa bên trong hai động đặt nơi thờ cúng, xây dựng tòa sen, đắp tượng Phật, làm
nơi thờ Thần Thánh gọi là chùa trong, chùa ngoài.
Theo ông Vũ Văn Vượng, Chủ tịch UBND xã, lúc đang còn là
học sinh, nghe truyền lại từ những người già trong làng thì khoảng trước năm
1978 có hai nhà sư tên là Thích Đàm Liên và một người nữa chưa rõ danh tính đã
từng sống và tu tại đây.
Sau này khi nơi đây thường xuyên xảy ra lụt lội nên hai
vị sư đã chuyển về một ngôi chùa ở TP Ninh Bình và viên tịch ở đó. Chùa Tam Phủ
đã không còn do mưa nắng, lụt lội phá hủy.
Thực hư kho báu ngàn năm
Tài liệu viết về động Nham Hao quá ít ỏi. Phần lớn những
câu chuyện được chắp nối từ lời kể của những bậc cao niên. Theo đó, tại đây,
phía trên nửa lưng chừng dãy núi còn có một thạch động nữa mà trước kia là
nơi giặc phương Bắc cất
giấu kho báu.
Theo lời kể khoảng năm 1960 có một đoàn người lần theo
bản đồ cổ tìm đến đây hỏi thăm rồi bỏ đi. Sau đó ít hôm người ta phát hiện có
dấu vết dùng thang tre leo lên cửa động và chỉ thấy vết đi vào mà không có dấu
trở ra.
Có người phỏng đoán có thể động này được thông ra ngoài
cùng với một động phía sau núi mà không ai biết. Cũng có người cho rằng do tham
lam nhóm người này đã lấy trộm kho báu của thánh thần nên đã bị trừng phạt
không có đường trở ra.
Về câu chuyện đượm màu thần bí này, ông Vũ Văn Vượng cho
biết: “Động Nham Hao là thạch động mới được người dân phát hiện cách
đây không lâu. Động sâu đến 3km trong lòng núi và
có nước do đó hàng trăm năm qua ít ai biết đến sự bí ẩn của nó. Hiện nay lãnh
đạo xã đang tìm lại một số nguồn tài liệu có ghi chép những sự tích và một số
câu chuyện còn truyền trong dân gian”.
Tuy nhiên, theo ông Vượng câu chuyện bí mật về kho chỉ
là sự đồn thổi và phỏng đoán của người dân chứ không có căn cứ.
Trên vách đá dựng đứng cách cửa hang chính khoảng 15m có
một cửa động nữa. Chỉ có điều chưa ai leo lên được hang đó để xác minh thực hư.
TheoKiều Vượng - ĐS&PL